Bộ Tài Chính đang dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế tài nguyên nhằm tái cơ cấu lại nguồn thu ngân sách. Dự thảo đã vấp phải những ý kiến trái chiều về việc đánh thuế VAT, tập trung nhiều nhất vào việc tăng mức thuế suất phổ thông từ 10% lên 12%. Tuy nhiên, còn một đề xuất thiếu hợp lý khác của Bộ Tài chính đó là giá tính thuế GTGT đối với bất động sản sẽ bao gồm cả giá chuyển quyền sử dụng đất và tiền thuê đất đã nộp cho nhà nước.

Tiền sử dụng đất tuy không được quy định là một sắc thuế nhưng vẫn là một nguồn thu ngân sách, đã được chủ dự án nộp cho nhà nước ngay tại thời điểm được giao đất, cho thuê đất. Như vậy, người mua bất động sản không phải đóng thuế GTGT trên phần giá trị mà nhà nước đã thu như quy định hiện hành là hoàn toàn hợp lý.

Nay, dự thảo Luật dự kiến áp dụng đánh thuế cả đối với phần tiền thuê đất đã nộp cho nhà nước thì không khác gì nhà nước thu ngân sách hai lần đối với tiền thuê đất, là “thuế chồng thuế”. Điều này sẽ tác động trực tiếp làm tăng giá sản phẩm bất động sản; gây bất lợi cho nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp mà những người dân mua nhà lại là người phải nhận gánh nặng thuế sau cùng.    

Thiết nghĩ, tăng thu bền vững cho ngân sách là việc làm cần thiết nhưng Bộ Tài chính cũng cần cân nhắc đầy đủ các yếu tố, hiểu rõ bản chất của các khoản thu trước khi quyết định tăng thuế, nhất là đối với thuế GTGT, một loại thuế lũy thoái có tác động rất lớn đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội.

Lê Thắng